Spanning en het reptielenbrein - 4

Deze maand schrijf ik elke week een blog over spanning en het reptielenbrein. Dit is het vierde deel en gaat over het reptielenbrein in teams.

gezonde en ongezonde teamwerking

Binnen teams is het goed wanneer er af en toe op een gezonde manier met elkaar wordt ‘gevochten’ terwijl er ook ruimte is voor ontspanning en socialisatie. Door allerlei omstandigheden zoals grote druk, conflicten, reorganisaties of sterke groei kan er een disbalans ontstaan in een gezonde werking van dit mechanisme.

Wat ik veel zie in organisaties en teams is dat er een taboe, een oordeel lijkt te zijn op gezond schuren met elkaar. Dat het ongeoorloofd is om je stevig en direct uit te spreken. Dat er te veel naar harmonie wordt gestreefd. Dat we vooral de lieve vrede willen bewaren. Mensen kunnen angstig, schuchter, paniekerig zijn. Snel beren op de weg zien, veel klagen en zuchten. Dit kan mogelijk komen door vervelende ervaringen uit het verleden, die onvoldoende zijn verwerkt. Hoe is dit in jouw team?

Zelf had ik ooit een manager die zijn woord niet nakwam. Ik had een plan gepresenteerd waar hij helemaal achterstond. Ik moest het aan de directie presenteren, die daar andere ideeën over had, wat hun goed recht is. Ik had echter op de steun gerekend van mijn manager maar die veranderde compleet van mening en vond het ineens ook geen goed plan. Ik wist niet wat mij overkwam. Het reptielenbrein nam het over. Ik werd heel achterdochtig, vooral naar hem. Hij was zijn afspraak niet nagekomen. Dat wilde ik bespreekbaar maken, maar daar wilde hij niets van weten. Daardoor bleef het onveilig voor mij, waardoor mijn reptielenbrein in een vechttoestand bleef staan en zich veel minder goed kon ontspannen. Bij mijn volgende manager had ik daardoor echt langer de tijd nodig om me toe te vertrouwen.

Is er balans in jouw team?

Als er een situatie is ontstaan waardoor je kunnen uitspreken, met elkaar schuren, niet meer gedurfd wordt, dan blijf je als team eigenlijk te veel in de grot (zie mijn vorige blogs) en kom je nauwelijks meer naar buiten. Want buiten is het gevaarlijk. Dat is logisch dat dat gevoel ontstaat als je nooit naar buiten gaat. Als er dan druk komt, kan de angst om naar buiten te gaan zo groot worden, dat je de andere kant op schiet, en helemaal bevriest. Er komt helemaal niets meer tot stand.

Wat ook voorkomt, is dat het team in een continue staat van paraatheid verkeert; continu aan het vechten is. Er is geen tijd voor ontspanning, voor verbinding met elkaar, geen tijd om tot rust te komen. Ontspanning is nodig voor het creëren van ruimte, zodat er creativiteit kan ontstaan, nieuwe energie. In deze situatie, als de druk te groot wordt, kan men doorslaan in vechten en doorschieten naar vluchten. Het reptielenbrein ziet dat vechten niet meer werkt, neemt het over en vlucht. Dit kan betekenen dat je het team verlaat, dat je ziek thuisblijft of met een burn-out thuis komt te zitten.

Hoe zit dat bij jouw team? Durven ze op een gezonde manier te schuren? En kunnen ze ook goed tot rust komen en ontspannen? Of… is er toch een verstoring in het reptielenbrein in jouw team?

Tips voor jouw team

Het is dus van essentieel belang dat je zorgt dat je met je team op een gezonde manier regelmatig figuurlijk vecht, naar buiten gaat, knokt voor jullie gewaagde doel. En het is ook essentieel dat je zorgt dat er regelmatig met elkaar ontspannen kan worden, dat er regelmatig ruimte wordt gemaakt om verbinding met elkaar te maken op een ander niveau. Dan kan het reptielenbrein van het team optimaal functioneren en ontstaat er een ideale spanning in het team. Hoe zit het in jouw team? Is er een goede balans? Of is er een neiging om het te veilig te houden, te lief te zijn voor elkaar? Of juist het andere? Staat iedereen continu op scherp? Is er een disbalans, dan is het zeer de moeite waard om te kijken hoe je de balans weer kan herstellen. Dan kan er meer rust, meer plezier, meer creativiteit ontstaan met elkaar!

Heb je het gevoel dat de balans niet klopt, ga erover in gesprek met je team! Hoe ervaren zij het? En realiseer je dat een eerste reactie kan zijn om de situatie zo te houden, uit angst voor de verandering of spanning die daar mogelijk bij komt kijken. Het is goed om te onderzoeken wat de dieperliggende behoefte is bij je team. En hoe zit het met jou? Wat is jouw neiging? Is het bij jou in balans? Of houd je het zelf ook te veilig? Of sta je te vaak op scherp?

Zowel voor individuen als voor teams is het dan prettig om te kijken hoe je dit systeem weer goed kan laten werken. Dat men zowel op een gezonde manier mag vechten en dat men ook kan ontspannen. Dan kan er weer een gezonde spanning ontstaan. 1-op-1 coaching en teamontwikkeling kunnen zeer ondersteunend zijn om hier weer een goede balans in te krijgen. En de ‘Masterclass Persoonlijk Leiderschap – Spanning special’ is een geweldige manier om meester te worden over spanning en het voor je te laten werken!

Heb je een vraag over spanning in je team? Ik beantwoord ‘m graag. Je kan, mij een mail sturen stijn@in-venture.nl of bellen op 06 417 643 93.